Tuplice

Opis

 

Wieś, stolica gminy, licząca w przybliżeniu 1560 mieszkańców, położona na zachód od Żar.

Jako Tuplice funkcjonuje dopiero od lat czterdziestych wieku XIX, kiedy doszło do połączenia dwóch osad: Tuplic Wielkich z Tuplicami Małymi, stąd wcześniejsze dzieje obu wsi nie zawsze są współne.

Po raz pierwszy Tuplice Wielkie wymieniane są w dokumentach z 1346 roku miśnieńskiego biskupa Mikołaja, w których znajdujemy potwierdzenie istnienia tutejszego kościoła parafialnego. Najwcześniej znanymi właścicielami tych ziem byli bracia von Mezterode skonfliktowani z Matthiasem von Biberstein podważającym ich prawo własności. W efekcie von Biberstein zajął te ziemie zbrojnie w 1495 roku. Od połowy XVII wieku za czasów Wacława Ulryka von Bibersteina można mówić
o stopniowym rozkwicie wsi. Z biegiem lat zmieniali się właściciele nie tylko samych Tuplic, ale i okolicznych miejscowości. Kroniki z tego okresu wymieniją: Krzysztofa von Berge, Albrechta von Ronowa, porucznika saksońskiego Rudolfa von Banau
i Promnitzów oraz Bruhlów, od kiedy w roku 1668 Tuplice stały się książęce. Dziesięć lat później - 10.10.1678 roku, uzyskały ograniczone prawa miejskie, których nigdy nie potrafiły w pełni wykorzystać. W 1815 roku weszły do korony pruskiej, na co wpływ miały postanowienia Kongresu Wiedeńskiego.

Wielkim nieszczęściem dla Tuplic wieku XVII i XVIII były nie tylko klęski żywiołowe
i częste zmiany właścicieli, ale także wojny zostawiające swój niszczycielski ślad.
W okresie wojny trzydziestoletniej (1618-1648) wielokrotnie przetaczały się przez osadę wojska szwedzkie i cesarskie. Podobne efekty przyniosła wojna siedmioletnia (1756-1763). Miejscowa ludność cierpiała głównie z powodu przemarszów wojsk pruskich, austriackich i rosyjskich wykorzystujących maksymalnie ekonomicznie tutejsze ziemie (kontrybucje, dostawy żywności i furażu) i miejscowym rekrutem uzupełniające swoje oddziały. Również okres napoleoński (1812-1814) pozostawił po sobie wiele zniszczeń i grobów rozstrzelanych mieszkańców.

Od 1725 roku w Tuplicach istniała komora celna przynosząca miasteczku zyski, ale dopiero w początku drugiej połowy wieku XIX zauważalny jest większy rozkwit gospodarczy. Powstały zakłady ceramiczne braci Jeschków, odkrywkowa kopalnia węgla brunatnego "Wilhelmine", a w 1888 roku huta szkła wytwarzająca białe szkło taflowe. W 1897 roku powstała tzw. "kolej tuplicka" (Lubsko-Tuplice-Weisswasser). W połowie lat dwudziestych XX stulecia funkcjonowały już dwie kopalnie węgla brunatnego, cegielnia, fabryka krochmalu, dwie huty szkła, browar i tartak, a rok 1928 przyniósł dla Tuplic i okolicznych miejscowości nową inwestycję w postaci centralnego ujęcia wody.

Warto zobaczyć:

- Zabytkowa linia kolejowa z 1858 roku i dworzec z 1871.


Źródło informacji:
http://www.powiatzary.pl/d_gminy/tuplice/tuplice.htm
http://www.tuplice.pl/