Rybojady – wieś położona w województwie lubuskim, w powiecie międzyrzeckim, w gminie Trzciel. W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa gorzowskiego. Miejscowość znajduje się przy drodze powiatowej biegnącej z Trzciela do Pszczewa, 4 km na północny zachód od siedziby gminy. Rybojady to wieś o zabudowie kolonijnej, pięknie położona wśród, ciągnących się wzdłuż rzeki Obry, lasów łęgowych i liściastych, bogatych w urozmaicony drzewostan wraz z urokliwymi enklawami łąk. Spośród różnorodności gatunków fauny wymienić należy występujące pospolicie dziki, jelenie, lisy, jenoty i borsuki oraz liczne gatunki ptactwa a także ryb słodkowodnych, żyjących w okolicznych jeziorach i rzece.
Rybojady są wsią sołecką. Powierzchnia sołectwa wynosi 9,43 km² a zamieszkuje ją 140 mieszkańców. Powierzchnia sołectwa znajduje się częściowo w otulinie i w obrębie Pszczewskiego Parku Krajobrazowego w obszarze chronionego krajobrazu „Jeziora Pszczewskie i Dolina Obry”, określonego Dyrektywa Ptasią i Siedliskową, zgłoszonego do Komisji Europejskiej w 2004 roku w ramach programu Natura 2000.
Na terenie sołectwa znajduje się rezerwat torfowiskowy „Rybojady” o powierzchni około 5,61 ha. Obejmuje połać podmokłej łąki. Utworzony 1995 roku, chroni ekosystem jednego z najlepiej zachowanych torfowisk przejściowych na Pojezierzu Lubuskim, wraz z występującą tu florą i fauną. Przez większą część sezonu wegetacji roślin teren rezerwatu jest w stanie podtopienia, co sprzyja zachowaniu odpowiedniej wilgotności torfowiska oraz występowaniu tu rzadkich gatunków roślin, grzybów, mchów i porostów. Do najważniejszych osobliwości rezerwatu należą: brzoza omszona, rosiczka okrągłolistna, żurawina błotna, modrzewnica zwyczajna, bobrek trójlistkowy, przygiełka biała, wełnianka wąskolistna. W 2005 roku odkryto tu stanowisko turzycy strunowej gatunku reliktowego, narażonego na wyginięcie (Plackowski 2006). Podczas badań nad grzybami przeprowadzonych w latach 2005 – 2006 przez Tomasza Ślusarczyka, stwierdzono tu: 111 gatunków grzybów, w tym 9 z Czerwonej Księgi gatunków zagrożonych wyginięciem oraz około 10 gatunków znanych jest tylko z kilku stanowisk w Polsce (A. Chmielewski, Przyroda Gminy Trzciel, 2009).
Na terenie sołectwa występuje użytek ekologiczny „Nad Wielkim” o powierzchni 0,88 ha, a także 3 pomniki przyrody: dąb szypułkowy obw. 460 cm/wys. 21 m, skupienie drzew – 2 szt. dąb szypułkowy o obw. 430 i 405 cm i wys. 30 m, topola biała o obw. 515 cm/wys. 35 m.
Przez sołectwo wiedzie szlak kajakowy rzeką Obrą ze Zbąszynia do Skwierzyny oraz piękna trasa z Trzciela do Pszczewa, niebieskim szlakiem, wzdłuż jezior Konin, Wielkie i Chłop. Przebiegają także 3 szlaki rowerowe:
Czerwony: Panowice - Sierczynek – Rybojady
Zielony: (Pszczew) - Most na Obrze k. Rybojad - Rybojady – Trzciel
Żółty: (Janowo) - Siercz - Rybojady - Jasieniec - Lutol Mokry
Historia i zabytki
Pierwsze wzmianki o Rybojadach – jako osadzie pod nazwą Ribenick – pochodzą z 1305 roku. Inne nazwy miejscowości, które funkcjonowały na przestrzeni wieków to: Rybiac, Ryboiadel, Riboiadi, Riboyadi, Riboyady, Ryboyady, Ryboiathi, Hoffmannstal. Do 1319 roku były własnością książąt głogowskich. Do 1434 roku należały do dóbr Trzciela, a potem przeszły w ręce Ostrorogów z Lwówka. Wówczas w Rybojadach uprawia się tylko cząstki ról, oddaje się dziesięcinę do zamku w Trzcielu, a plebanowi płaci się z tytułu dziesięciny po 3 grosze. We wsi pleban ma część roli dla swego kościoła. Jest tutaj mały kościół, przyłączony do parafii Trzciel. W 1610 roku Jerzy z Ostroroga Lwowski sprzedaje Kasprowi Strzeżmińskiemu dobra Trzciel z wsiami, m. in. z Rybojadami. W 1640 roku kościół filialny spłonął. Pozostał cmentarz, używany do dziś. Pleban z Trzciela ma 2 zagrodników, jednego w Sierczu, a drugiego w Rybojadach, mają oni cząstki ról i ogrody. Pleban otrzymuje z Rybojad meszne po 1 korcu owsa i żyta. W rejonie wsi znane są 3 grodziska: a) grodzisko stożkowate z półkolistą fosą i wałem (z XIII – XIV w.), położone zapewne na miejscu wcześniejszego (z IX-X/XI w.), wklęsłego i znacznie zniszczonego w części południowej, grodzisko to leży na półwyspie na zachodnim brzegu Jeziora Rybojadło u wyjścia rzeki Obry z jeziora; b) grodzisko lub osada obronna (z VIII-IX w.) na miejscu osady obronnej ludności kultury łużyckiej, położone na przesmyku zwanym Żelazną Bramą między Jeziorem Rybojadło a Jeziorem Proboszczowskim; c) grodzisko z X-XI w. na przesmyku między Jeziorami Rybojadło i Wędromierz (Instytut Historii PAN – Słownik historyczno – geograficzny ziem polskich w średniowieczu).
Niedaleko skrzyżowania dróg na Siercz, Pszczew i Trzciel znajdują się pozostałości niemieckich fortyfikacji polowych z 1937 roku. Jest to schron bojowy dla karabinu maszynowego (MG-Schartenstand) zwany popularnie Heinrich.
Rzeka Obra pod Rybojadami
W galerii okolice Rybojad, rzeka Obra, jezioro Chłop.
Zdjęcia Staszek Pietkiewicz
Źródło informacji:Wikipedia, www.trzciel.pl, informacje własne UM w Trzcielu. |
)
