Przyborów

Opis
Ślady osadnictwa na tym terenie sięgają czasów epoki brązu. Przeprowadzone w latach 60. XX w. badania archeologiczne wykazały istnienie w okolicy zwartego osadnictwa na przestrzeni ok. 600 lat. Odkryto m.in. wielkie cmentarzysko ciałopalne kultury łużyckiej (ok.1300 - 600 lat p.n.e). Wieś Przyborów (niem. Tschiefer) powstała w średniowieczu. Pierwsze wzmianki o miejscowości pojawiły się w 1295 r. - allodium (własność rycerska) Clemensa und in Pzriborow. Kolejne informacje o Przyborowie pojawiły się dopiero w końcu XVI w. Po roku 1589 Przyborów razem z wsiami Modrzyca i Koserz weszedł w skład nowosolskiej domeny solnej. Odtąd do podstawowych obowiązków mieszkańców należało dostarczanie drewna do warzelni soli w Nowej Soli. W Przyborowie utworzono królewski rewir leśny, któremu podlegały lasy między Stanami, Lipinami i Siedliskiem. Świadczenia na rzecz warzelni obejmowały również transport rzeczny. Usługi przewozowe zdominowały zajęcia ludności wsi do końca XIX w. W 1750 r. w posiadaniu mieszkańców były 4 statki (barki) i 4 łodzie. Przy miejscowości znajdowała się przeprawa promowa, która do czasu wybudowania stałego mostu w Nowej Soli (1871 r.) obsługiwała miasto. W okresie wojen napoleońskich ludność wsi zatrudniono do remontu mostu na starorzeczu Odry i budowy przepraw dla wojsk (w 1814 r. przeprawiały się tutaj powracające z Francji do Polski oddziały Księstwa Warszawskiego). Prawdziwą plagą nawiedzającą Przyborów były powodzie. Z większych należy wymienić te z lat 1565, 1625, 1736, 1872, 1903 i ostatnią z 1997 r. Po powodzi w 1903 r. rozpoczęto budowę wałów przeciwpowodziowych, wcześniej (poł. XIX w.) przeprowadzono prace melioracyjne - budowa kanału Kopalnica. W 1783 r. wzmiankowano we wsi 4 młyny, cztery lata później otwarto szkołę ewangelicką. W 1845 r. Przyborów podlegał domenie królewskiej Neusal z - Sagan - liczył 1297 mieszkańców (397 katolików), 141 domów, posiadał dwie szkoły wyznaniowe (katolicką otwarto w 1820 r.), we wsi mieścił się królewski rewir leśny, funkcjonowały 4 wiatraki, cegielnia i niewielki folwark. Część mieszkańców zajmowała się nadal transportem rzecznym (10 barek), inni znaleźli zatrudnienie w Nowej Soli. W 1926 wieś zamieszkiwało 1030 osób, a miejscowy folwark był w posiadaniu nadleśniczego Bogdta. W 1936 r. zmieniono nazwę miejscowości z Tschiefer na Zollbrűcken (przyp. cło mostowe). Zmiana ta mogła być związana z lokalizacją we wsi komory celnej pobierającej opłaty za korzystanie z mostu w Nowej Soli lub z prowadzoną przez władze hitlerowskie akcją likwidacji słowiańsko brzmiącego nazewnictwa. Przed wybuchem II wojny światowej w okolicy Przyborowa wybudowano pas umocnień polowych. W czasie działań wojennych miejscowość nie poniosła większych strat, zniszczeniu uległ tylko most na Starej Odrze.