Gmina Kolsko

Statut: gmina Kolsko
Powiat: nowosolski
Województwo: Lubuskie
-
-
-
kolsko@tercom.pl
Opis

Gmina Kolsko to gmina położona w północnej części powiatu nowosolskiego, w południowo   wschodniej części województwa lubuskiego. Od północy graniczy z gminą Kargowa, od wschodu z gminą Wolsztyn (województwo wielkopolskie) i gminą Sława, od południa z gminą Nowa Sól i od zachodu z gminą Bojadła. Pod względem administracyjnym w skład gminy wchodzi 17 miejscowości, w tym 8 wsi sołeckich (Kolsko   969 mieszkańców, Konotop   1129 mieszkańców, Jesiona - 225, Uście - 120, Sławocin - 121, Tyrszeliny - 131, Lipka - 188 i Mesze   77). Pozostałe 9 wsi to przysiółki (Jesionka   58 mieszkańców, Karszynek - 17, Tatarki - 87, Głuszyca - 24, Marianki - 82, Strumiany -22, Strumianki - 3, Święte - 9 i Zacisze - 31).

Gmina zajmuje obszar o powierzchni 80,57 km2, na którym zamieszkuje 3293 osoby. Użytki rolne stanowią 3582 ha, a lasy 3720 ha   tj. 46% ogólnej powierzchni gminy. W gminie przeważają gleby V i VI klasy bonitacyjnej. Gmina Kolsko znajduje się w zlewni rzeki Obrzycy. Prawie cała gmina jest strefą chronionego krajobrazu co stwarza warunki dla rekreacji. Na obszarze gminy znajduje się część Jeziora Rudzieńskiego o pow. 83 ha, a całkowita jego powierzchnia wynosi 163 ha. Jezioro jest zagospodarowane turystycznie, nad jego brzegami usytuowanych jest kilka czynnych ośrodków wypoczynkowych. Poza tym  gmina Kolsko bezpośrednio graniczy z Jeziorem  Sławskim o pow. 817 ha. Osadnictwo na terenie gminy Kolsko sięga czasów wczesnodziejowych. Na ten fakt wskazują stanowiska archeologiczne w rejonie Uścia, Tatarki, Jesiony, Jesionki, Kolska, Tyrszelin, Konotopu i Zacisza. Metrykę średniowieczną posiadają wsie Kolsko, Konotop, Lipka, Mesze. W czasach nowożytnych powstały wsie Tyrszeliny, Sławocin, Jesiona, Uście. Jako osady folwarczne w XIX wieku powstały: Marianki, Strumianki, Jesionka, Święte. Kolsko i Konotop przez krótki okres miały prawa miejskie. Przez wieki obie miejscowości stanowiły centrum dużych majątków ziemskich. Dużą rolę w rozwoju gospodarczym gminy odgrywały pobudowane folwarki, oraz linia kolejowa Nowa Sól Wolsztyn, która powstała w latach 1902- 1909.

Największe miejscowości gminy to Kolsko i Konotop.

Kolsko położone jest przy głównej drodze Nowa Sól - Wolsztyn w Kotlinie Kargowskiej w powiecie nowosolskim, znajduje się tu siedziba Urzędu Gminy. Pierwsze wzmianki dotyczące Kolska znajdujemy w XIV wieku. Wieś była wówczas siedzibą właścicieli majątku ziemskiego rodziny Klitzingów po tamtych czasach pozostał jedynie pałac. Składa się on z dwóch części. Część wschodnia parterowa późnoklasyczna z połowy XIX, założona na planie prostokąta, z piętrowym ryzalitem oraz część zachodnia to piętrowe neogotyckie skrzydło z 1867 roku. Obok pałacu znajduje się park krajobrazowy. Wśród 25 gatunków drzew występujących na obszarze 3,5 ha są pomnikowe okazy dębów o obwodzie 4,5 m liczące 300 lat, a także 250 letnie platany klonolistne.  Nieopodal pałacu usytuowany jest Kościół parafialny pw. Św. Jana Chrzciciela, który powstał w XIV stuleciu, następnie rozbudowywany w wiekach XVI i XVII. W pierwszych latach swojego istnienia był użytkowany przez protestantów. Jego obecny barokowy styl pochodzi z lat 1706   1707, przebudowany w 1815 roku.  

Konotop to miejscowość dla której charakterystyczna jest zabudowa typu miejskiego pochodząca z II polowy XIX wieku. W 1706 roku Cesarz Józef I Habsburg nadał Konotopowi prawa miejskie. Na uwagę zasługuje Kościół pw. Św. Anny, przebudowany w 1706 roku, obecny wygląd w stylu barokowym, choć wnętrze posiada późnorenesansowe oraz barokowe. Osobliwością są nagrobki kamienne z wizerunkami zmarłych, a także kaplica nagrobna pochodząca z XIX wieku w stylu klasycystycznym. W miejscowości jest również park krajobrazowy z XIX wieku. Wśród wielu gatunków drzew występują okazy o walorach pomnikowych, stare dęby największy o obwodzie 490 cm. Na obszarze parku znajdują się ruiny dworu zbudowanego w XVI wieku a przebudowanego w XVIII.

Na terenie gminy znajdują się rezerwaty przyrody:
- Jezioro Święte,
- Jezioro Mesze.
Rezerwat torfowiskowy  Jezioro Mesze  jest to częściowy rezerwat przyrody (19,85 ha) ustanowiony w 1983 roku, położony w odległości 3 km na południowy wschód od Konotopu. Mesze to mała miejscowość folwarczna malowniczo położona na skraju wysoczyzny i głęboko wciętej doliny Jeziora Mesze. Za wsią na zachód znajduje się zabytkowy cmentarzyk,  a w nim kamienne nagrobki byłych właścicieli folwarku   rodziny Mier. Nazwa wsi pochodzi od zarastającego jeziora, które w coraz większej części zamienia się w torfowisko. Dno doliny pokrywa bowiem gruba do 12 m warstwa mchów torfowców. Jezioro jest bezodpływowe stosunkowo głębokie. Spotkać w nim można rozcięcia erozyjne stoków rynny jeziornej. W pobliżu las bagienny. Ochronie podlegają zespoły roślin wodnych i bagiennych. Pomnik przyrody stanowi okaz sosny zwyczajnej o obwodzie 4,5 m powstałej ze zrośnięcia 5 konarów, wyrosłych na końcu torowiska.  Rezerwat Wodno-Torfowiskowy  Jezioro Święte  jest to częściowy rezerwat przyrody o pow. 19,51 ha, ustanowiony w 1983 roku. Położony w odległości 3 km na południowy wschód od Konotopu. Jezioro Święte, którego powierzchnia wynosi 19,51 ha a maksymalna głębokość 11 metrów, nazwę swą wywodzi od leżącej nad nim osady Świętobór (Święte). Rezerwat obejmuje jezioro wyróżniające się bardzo
czystą wodą, zasilane źródłami podziemnymi ze stanowiskami rzadkich zespołów roślin wodnych.