Radoszyn

Opis

Radoszyn leży na zachód od Skąpego. Przez wieś przebiega droga wojewódzka nr 276 Świebodzin - Krosno Odrz

W bezpośrednim sąsiedztwie Radoszyna znajdują się następujące miejscowości:
Skąpe – 2 km,
Łakie – 3 km,
Chociule – 3 km,
Darnawa – 3 km.

Liczba mieszkańców: 556 (dane z końca 2012 r.)

Historia
Radoszyn istniał niewątpliwie w XI-XII wieku, a na początku XIII wieku otrzymał uporządkowany kształt owalnicy. Reforma przestrzenna przeprowadzona została przez klasztor cysterek w Trzebnicy, któremu Radoszyn i szereg innych wsi tego regionu przekazał Henryk Brodaty. Po sekularyzacji klasztoru w 1810 roku wieś włączona została do dóbr państwowych. Kościół, wzmiankowany w 1267 roku, powstał zapewne niedługo po założeniu Radoszyna. Musiał być budowlą drewnianą, bo brak po nim śladu, a na jego miejscu wzniesiono w końcu XV wieku obecny, późnogotycki, niewątpliwie najcenniejszy zabytek architektury w gminie. W okresie reformacji świątynię przejęli luteranie, a katolikom zwrócony został w 1654 roku. Ta część mieszkańców, która nie wróciła do katolicyzmu nie miała własnego kościoła aż do roku 1802, kiedy wybudowali sobie zbór, obok świątyni katolickiej. Obie budowle usytuowane są na placu wiejskim, niegdyś wolnym, obecnie wypełnionym domami. Dawny plan wsi z XIII wieku jest dobrze zachowany. Zabudowa wsi w przeważającej części pochodzi z 2 połowy XIX wieku. Materiały archeologiczne świadczą o istnieniu tutaj osadnictwa już w okresie wczesnodziejowym.

Krajobraz i przyroda
Wieś położona na terenie płaskim w otwartym krajobrazie.

Zabytki i pomniki przyrody
Z fundacji klasztoru cysterek w Trzebnicy powstał w końcu XV wieku późnogotycki kościół parafialny. Budowle wzniesiono z cegły, założono na rzucie prostokąta z czworoboczną wieżą od zachodu. Przy kościele założono cmentarz okolony zachowanym do dnia dzisiejszego murem. Na uwagę zasługuje usytuowany w prezbiterium późnogotycki drewniany tryptyk z około 1490 roku, z przedstawieniami śś. Doroty, Barbary, Marii Magdaleny i koronacji Marii w zwieńczeniu. Ołtarz wykonany został przez warsztat dolnośląski kręgu tzw. Mistrza Lubińskich Figur oraz Carla Johenna Krachwitza. W 1535 roku katolicka świątynia przejęta została przez protestantów (aż do 1654 roku pozostawała w ich rękach).
W okresie kontrreformacji protestantom odebrano kościoły i zakazano odprawiania obrzędów. Wbrew zakazowi spotykali się oni w tzw. kościołach granicznych służących wiernym z terenów śląskiego pogranicza. Dopiero w 1802 roku gmina ewangelicka wzniosła w Radoszynie klasycystyczny zbór – w bezpośrednim sąsiedztwie kościoła katolickiego. Po II wojnie światowej zaczął on popadać
w ruinę. Obydwie świątynie usytuowane na wzgórzu w centralnej wsi, tworzą malowniczy zespół, w którym dynamizm schodkowych ceglanych szczytów
i zwieńczonej iglicą wieży kościoła łagodzą wyważone proporcje i rozczłonkowane smukłymi półkoliście zamkniętymi oknami elewacje ewangelickiego zboru.

Obiekty figurujące w rejestrze Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków:
Kościół filialny p.w. św. Jadwigi – z końca XV w. – nr rej 253,
Kościół poewangelicki – z 1802r. – nr rej. 2962,
Dom nr 52 ob. 48 – z XVIII /XIX w. – nr rej. 1033.

Obiekty objęte ewidencją konserwatorską:
Dom nr 36 – z końca XIX w.