Wieś (sołectwo) - liczba ludności: około 880 mieszkańców, powierzchnia: 4560,5 ha.
Początki Nowego Kramska wiążą się z okresem epidemii, która spustoszyła Stare Kramsko, a niewielka liczba ocalałych rodzin osiedliła się w okolicznym lesie nad jeziorem. Z biegiem lat osada zaczęła rozszerzać się terytorialnie, przybierając charakterystyczny kształt krzyża (podwójnego, skośnego). Na początku XIV wieku właścicielem tych ziem był Henryk Głogowski. W 1440 roku Nowe Kramsko należało do obrzańskich cystersów.
Epidemia cholery w 1711 roku spowodowała śmierć 3/4 ludności całej wsi, w której zaraz zaczęli pojawiać się osiedleńcy z Mazur. Nowego Kramska nie ominęły również doświadczenia szwedzkiego najazdu i wojny siedmioletniej.
Rok przed odzyskaniem niepodlagłości przez Polskę powstała we wsi organizacja Sokół, pod przywództwem Teodora Spiralskiego i Stanisława Obsta. Celem Sokoła było przygotowanie do walki w ewentualnym powstaniu. Pod koniec grudnia 1918 obaj dowódcy dostarczyli ochotników do Wolsztyna. Nowe Kramsko zostało wyzwolone, ale decyzją mocarstw podpisujących traktat wersalski pozostało w granicach niemieckich. Do Polski powróciło po zakończeniu II wojny światowej.
Warto zobaczyć:
- Późnobarokowy, jednonawowy, murowany kościół p.w. Narodzenia NMP, wzniesiony przez proboszcza Stanisława Pretendowskiego w latach 1759-1769. Wyposażenie kościoła jest również późnobarokowe.
- Kapliczki przydrożne. Na szczególną uwagę zasługują: Serca Pana Jezusa, Świętego Antoniego i Świętego Józefa Robotnika.
- Pasażerski Port Lotniczy Zielona Góra.
- Jezioro Wojnowskie położone w obszarze krajobrazu chronionego z siedliskami ptactwa wodnego, bobrów i dużą ilością ryb.
Źródła informacji:
www.babimost.pl
S.Kowalski, Zabytki województwa zielonogórskiego, Lubuskie Towarzystwo Naukowe,
Zielona Góra 1987.