Zamek Piastowski w Krośnie Odrzańskim jest niewątpliwie najważniejszą pamiątką historyczną oraz swoistą wizytówką Krosna Odrzańskiego. To najbardziej na północ wysunięty zamek średniowiecznego Śląska.

Zamek pochodzi z czasów  Henryka Brodatego, który bardzo lubił to miejsce (tutaj tez zmarł w 1238 roku), a więc z przełomu XII i XIII stulecia. Służył jako miejsce organizowania wypraw wojennych.

Przez wiele stuleci zamek był ważnym punktem strategicznym dla kolejnych pokoleń. Pełnił funkcje reprezentacyjne i obronne.

Pod koniec XV w. wdowa po Henryku XI – Barbara Hohenzollern – rozpoczyna przebudowę zamku. Siedziba otrzymuje renesansową oprawę w XVI w., kiedy to za panowania margrabiego brandenburskiego Jana Jerzego, krużganki wzbogaciły się o arkady. Zamek staje się siedzibą wdów. W okresie wojny trzydziestoletniej (1618-1648) obiekt został zamieniony na twierdzę, m. in. przez budowę szańców i umocnieniu istniejących już systemów obronnych. Nastąpiło powiększenie fosy wokół zamku i zbudowano most zwodzony. Z czasem zamek podupada.

Za panowania Fryderyka II zamieniony został na magazyny wojskowe. W latach 1886 – 1887 wojska pruskie przebudowały zabytkową budowlę na koszary wojskowe. W pierwszej połowie XX w. adaptowano pomieszczenia na siedzibę muzeum i mieszkania. W lutym 1945 roku lewobrzeżne Krosno wraz z zamkiem spłonęło. Pozostały jedynie mury kapitalne.

Pod koniec XX w. zamek zaczął odzyskiwać swoją świetność. Wyremontowany został budynek bramny, uporządkowano dziedziniec. W 2008 roku zakończono rewitalizację części skrzydła południowego i kaplicy (wozowni) w skrzydle zachodnim.

W izbach muzealnych Zamku Piastowskiego znajdują się wystawy obrazujące historię Krosna Odrzańskiego, a w galeriach wystawienniczych prezentowany jest dorobek lokalnych artystów.

Na dziedzińcu odbywają się koncerty, pokazy walk rycerskich oraz mają miejsce inne działania kulturalne, organizowane przez lokalne centrum kultury. 

Krośnieński  zamek jest położony w starej części miasta,  w pobliżu którego znajdują się liczne zabytki, takie jak Kościół św. Jadwigi, mury obronne, kamieniczki Starego Miasta, most żelazny z 1905 r. oraz nowo powstały bulwar im. Jana Pawła II wraz z portem rzecznym. 

Obecnie w Zamku Piastowskim mieści się Centrum Artystyczno – Kulturalne „Zamek”, Punkt Informacji Turystycznej, Krośnieńskie Stowarzyszenie „Homo Artifex”, a także działa Bractwo rycerskie „Chorągiew Kasztelanii Krośnieńskiej”.

Tekst i zdjęcia nadesłała: Małgorzata Nowak
Centrum Artystyczno-Kulturalne "Zamek"