Chlastawa

Opis

CHLASTAWA (Chlastawe Rtg., Klastawe) - wieś położona 2 km na wschód od Zbąszynka, przy drodze do Babimostu. PKS. Sklepy.

W Chlastawie znajduje się niezwykle cenny zespół kościelny, obejmujący kościół poewangelicki oraz  usytuowaną w pobliżu bramę-dzwonnicę. Kościół w Chlastawie stanowi przykład jednego z piękniejszych rozwiązań ciesielskich w polskim budownictwie drewnianym. Wzniesiony został w konstrukcji szachulcowej, wypełnionej gliną. Jego ściany oszalowano deskami. Jest to świątynia salowa, od wschodu zamknięta trójbocznie. Po południowej stronie nawy znajduje się kaplica, po stronie północnej dobudowano przedsionek, ponad którym usytuowana jest empora kolatorska. Kościół nakryto gontowym dachem. Nad całością dominuje dostawiona w 1910 roku wieża z izbicą, zwieńczona strzelistym dachem wzorowanym na śląskim kościele w Krowiarkach. Wnętrze nakrywa pozorne sklepienie drewniane. Widoczna jest otwarta konstrukcja dachu, przypominająca kształtem odwróconą łódź, wsparta na bogato rzeźbionym słupie centralnym z zastrzałami. 
Wnętrze wypełniają tak charakterystyczne dla kościołów protestanckich empory. Zarówno sklepienie, jak i empory ozdobione są siedemnastowieczną polichromią, uzupełnioną podczas konserwacji na początku naszego stulecia. Wtedy to kościół miał zostać rozebrany z powodu złego stanu technicznego, jednak parafianie 
i właściciel wsi, Wojciech Zakrzewski, podjęli się ratowania zabytku. Na sklepieniu prezbiterium znajduje się scena Sądu Ostatecznego. Z pierwotnego wyposażenia świątyni zachowała się między innymi ambona z 1651 roku wykonana przez Krzysztofa Penzeliusza i chrzcielnica, ufundowana w 1663 roku; z pierwszego ołtarza z 1638 roku, mieszczącego w polu centralnym wizerunek Chrystusa Zmartwychstałego, zachowało się jedynie zwieńczenie ozdobione sceną Wniebowstąpienia. Brama–dzwonnica wzniesiona została na rzucie prostokąta, 
z przejściem na osi. W górnej kondygnacji ścian znajdują się ozdobnie wycięte okienka. Całość nakrywa kopulasty, czterospadowy dach kryty gontem

Źródło: www.informix.gower.pl opracowanie Krzysztofa Jodłowskiego i Doroty Matyaszczyk (Wielkopolski Ośrodek Studiów i Ochrony Środowiska Kulturowego w Poznaniu), Zdjęcie: A.Hanysz (www.zbaszyn.com)

 

HISTORIA:
Chlastawa jest wsią o metryce średniowiecznej; pierwsza wzmianka źródłowa pochodzi z 1418 r. W I połowie XV w. Osada stanowiła własność Głupońskich 
i Mikołaja Waty; w II połowie tego stulecia - rodziny Kosickich. Z 1510 r. pochodzi informacja o trzech działach własnościowych w Chlastawie, a z 1566 r., że części te są w posiadaniu Jerzego Kosickiego, Sebastiana Dąbrowskiego i Jana Konopki. Na przełomie XVI i XVII w. dobra chlastawskie przeszły na rzecz Brudzewskich 
z Brudzewa, rodu pochodzenia niemieckiego, który jako jeden z pierwszych 
w regionie opowiedział się za wyznaniem luterańskim. W 1623 r. córka Melchiora Brudzewskiego Małgorzata poślubiła Radisława Mietschika, który w ten sposób stał się właścicielem Chlastawy. 
W II połowie XVII w. i w wieku XVIII Chlastawa należała do Bronikowskich, właścicieli Kosieczyna, a od XIX w. do 1939 r. do Zakrzewskich. W XIX w. Chlastawa wchodziła w skład powiatu międzyrzeckiego i dzieliła się na wieś i majątek ziemski (dominium). W 1884 r. wg spisu właścicieli ziemskich majątek należał do Adalberta von Zakrzewskiego. W 1939 r. wieś liczyła 211 mieszkańców.

Żródło: www.zbaszynek.plwww.zbaszyn.pl

Ze zbioru chlastawskiego pochodzą, przechowywane w muzeum w Międzyrzeczu, portrety trumienne Bronikowskich: Elżbiety (zmarła w 1696 roku) i jej męża Przecława, właściciela Boryszyna (zmarł w 1693 roku), Elżbiety Ewy Schliching 
z domu Lucke (zmarła w 1681 roku), Heleny Małgorzaty Schliting 
z domu Kalckreuth (zmarła w 1691 roku) oraz (malowany na żelaznej blasze, co jest rzadkością), ostatnio zidentyfikowany przez Joannę Dziubkową portret żony Jana Ernesta, Małgorzaty Barbary (zmarła w 1688 roku), zachowała się tylko blacha inskrypcyjna, podobnie jak w przypadku Elżbiety Lucke ze Szlichtinngów (zmarła 
w 1693 roku). 
Z chlastawskiego zbioru pochodzi także portret nieznanej szlachcianki i szlachcica (malowany na żelaznej blasze, około lat 1670-1680).

Źródło: www.informix.gower.pl