Pałac W Gliśnie

Opis

Pałac, wraz z założeniem folwarcznym i parkiem, położony jest w południowej części miejscowości. Przed pałacem mieści się fontanna i duży ozdobny trawnik, znajdujący się na podjeździe, otoczony wokół drogą dojazdową kończącą się bezpośrednio przed wejściem do rezydencji. Po zachodniej stronie pałacu umiejscowione jest założenie folwarczne z dziedzińcem gospodarczym. Po stronie południowej rozciąga się park w typie krajobrazowym liczący ok. 28 ha, z ruinami mauzoleum rodu von der Marwitz i mniejszym mauzoleum rodu von Wartenberg oraz romantycznymi ruinami mostu.
Miejscowość Glisno posiada metrykę średniowieczną i stanowiła własność kolejnych rodów rycerskich, a następnie w okresie nowożytnym rodu von Waldów, wywodzącego się z pobliskich Lubniewic. W XVI wieku, w miejscu gdzie dziś stoi pałac, istniał zapewne dwór stanowiący własność Kaspera i Hansa von Waldow. W okresie wojny trzydziestoletniej majątek został poważnie zniszczony i następnie odsprzedany rodzinie von der Marwitz. Po wojnie siedmioletniej należał do niejakiego Trossckei, aby wkrótce znaleźć się w posiadaniu kamery pruskiej Fridricha von Posera. Nowy właściciel majątku gliśnieńskiego zdecydował o wzniesieniu niezwykle okazałej rezydencji, której budowę rozpoczęto w 1703 roku. Zarazem, opodal rezydencji, wybudowano ałuniarnię i fabrykę jedwabiu.
W latach 20 XX wieku zostało tu założone kąpielisko lecznicze, jedyne w swoim rodzaju uzdrowisko w regionie. Następnym właścicielem dóbr gliśnieńskich był Israel Moses Henoch, znany jako fundator kościoła wzniesionego w 1837 roku, który adaptował pałac na luksusowe kasyno z hotelem. Po kolejnych zmianach własnościowych, w posiadanie majątku wszedł Karl Otto von Wartenberg, który zrezygnował z prowadzenia uzdrowiska i skoncentrował się wyłącznie na prowadzeniu działalności rolniczej. Z dóbr ziemskich utworzono ordynację, a w miejsce zabudowy uzdrowiskowej postawiono założenie folwarczne. W południowo – wschodniej części parku wystawiono mauzoleum rodzinne z rodowymi herbami w frontonie fasady. Przebudowano i rozbudowano również sam budynek pałacu, w którym spadkobiercy von Wartenberga mieszkali do końca lat 20 ubiegłego wieku.
W 1945 roku majątek został znacjonalizowany i przekształcony w Państwowe Gospodarstwo Rolne. Od lat 60 pałac nie był użytkowany i znajdował się w złym stanie technicznym. W 1967 roku został on wydzierżawiony Kaliskiej Wytwórni Pluszu i Aksamitu na ośrodek kolonijny. Skrzydło pochodzące z 1910 pozostało w użytkowaniu PGR i do dnia dzisiejszego znajdują się w nim wydzielone mieszkania pracownicze. W latach 1968 – 1972 przeprowadzono generalny remont i zaadaptowano wnętrza do nowej funkcji. W latach 70 użytkownikiem pałacu była firma Rurotex W 1978 właścicielem obiektu został Wojewódzki Ośrodek Postępu Rolniczego w Lubniewicach.
Pałac został wzniesiony w 1793 roku w stylu późnego baroku. W obecnym kształcie jest to budynek wzniesiony na planie wydłużonego prostokąta. Obiekt jest murowany z cegły na zaprawie wapiennej, o tynkowanych elewacjach. Budowla jest parterowa, w części podpiwniczona, nakryta dachem mansardowym z lukarnami o wolutowych spływach i wystawkami okiennymi. Na osi pałacu zlokalizowana jest owalna sala nakryta kopułowo, elewacja zdobiona ryzalitami. Od frontu poprzedzona została schodami i prostokątnym tarasem, od strony elewacji tylnej schodami i kolumnowym portykiem. Elewacje akcentowane są wejściami, otworami okiennymi, gzymsem cokołowym i korygującym oraz boniowaniem.
Z historycznego wyposażenia i wystroju pałacu niemal nic się nie zachowało do dnia dzisiejszego. Z pierwotnego układu pomieszczeń pozostawiono do dziś jedynie owalną salę o wysokości dwóch kondygnacji. Pozostałe pomieszczenia są wtórne, pełniące funkcje zgodne z aktualnym wykorzystaniem obiektu, czyli ośrodka szkoleniowego.
Obecna budowla jest efektem kilku prac budowlanych. W pierwszym etapie, pod koniec XVIII wieku wybudowano podłużny budynek pałacu nakryty mansardowym dachem z owalną salą nakrytą cebulastym hełmem kopułowym. Elewacje podłużne zaakceptowano rytmem trzech wejść i szesnastu okien, z których część zamknięta została prostokątnie, a część odcinkiem łuku. Wewnątrz, po obu stronach owalnej sali wprowadzono dwie sale, a części boczne zaadaptowano w układzie dwuipółtorakowym. W sieniach bocznych mieściły się klatki schodowe. Pałac został wzniesiony pod wpływem realizacji letniej rezydencji Fryderyka Wielkiego w Poczdamie.
W latach 30 XIX wieku, z inicjatywy ówczesnego właściciela Israela Mosesa Henocha, dokonano rozbudowy pałacu o dwa dwuosiowe pseudortyzality dodane do elewacji bocznych, o wystroju architektonicznym nawiązującym do architektury pałacu. Kopułę przykrywają centralny ryzalit zwieńczono wówczas Gwiazdą Dawida.
W 1856 roku Hans Karl von Wartenberg adaptował pałac na funkcję rezydencjonalną. W związku z tym nastąpił szereg modernizacji a wewnątrz założono nowe stropy, schody, boazerię i kominki.
Następna przebudowa mała miejsce w 1910 roku, kiedy to dostawiono do elewacji północno – zachodniej nowe skrzydło. Przed fasadą wybudowano taras oraz nowe schody. Na tarasie stanęły dwie rzeźby ogrodowe a dwie kolejne na gzymsach u podstawy kopuły. W elewacji tylnej dobudowano ryzalit zwieńczony dekoracyjną balustradą z kolumnowym portykiem i dwoma niszami bocznymi, w których umieszczono następne rzeźby. W tym czasie wymieniono również pokrycie dachowe.
W trakcie adaptacji z lat 1968 – 1972, prowadzonej przez PGR, wymieniono pokrycie dachu, balustradę schodów oraz tynki w elewacjach. Przebudowano układ pomieszczeń, rozebrano historyczne klatki schodowe i wybudowano nowe żelbetowe. Ponadto wymieniono stolarkę okienną i drzwiową. W otoczeniu pałacu, wykonano podjazd z betonowych płyt, zubożono dekorację fontanny oraz zlikwidowano staw przed elewacją parkową.
Po 1978 roku za sprawą Ośrodka Szkolenia Rolniczego założono izolację fundamentów, boazerie klepkowe w sali owalnej oraz zmodernizowano pomieszczenia na parterze i w  mansardzie, zaopatrując je w łazienki. Na terenie parku odtworzono oś widokową i uczytelniono przebieg poszczególnych alejek. W ostatnim etapie prac przypadających na lata 90 ubiegłego wieku dokonano rewaloryzacji sali balowej, usuwając wszelkie wtórne elementy i przywracając jej pierwotny charakter.
Dzisiaj w pałacu znajduje się ośrodek noclegowy oferujący noclegi i usługi gastronomiczne dla gości indywidualnych jak i dla grup zorganizowanych.