Nysa Łużycka jest drugim co do wielkości lewobrzeżnym dopływem Odry. Jej źródła leżą w Górach Izerskich na terenie Republiki Czeskiej. Całkowita długość rzeki wynosi 251,8 km, w tym 197,6 km na obszarze Polski. Rzeka stanowi naturalną granicę Polsko – Niemiecką.
Rzeka płynie z reguły w wąskiej, obwałowanej dolinie, zaś jej brzegi porastają

W Gubinie fot. Wojciech Zieleniewski

głównie zarośla wierzbowe i często piękne okazy drzew liściastych. Posiada ona bardzo małą ilość odnóg. Szerokość kopyta na omawianym odcinku wynosi ok. 15 – 20 m. Głębokość bardzo zmienna i waha się od kilkudziesięciu centymetrów do kilku metrów w podmyciach i przy stopniach wodnych. Z powodu znacznego spadku Nysy Łużyckiej, tylko na odcinku lubuskim znajduje się 13 spiętrzeń wykorzystywanych do celów energetycznych.
W wodach rzeki występuje obecnie znacząca ilość gatunków ryb – 28.Mimo ciągle nienajlepszej jakości wody napotkać tu można sporadycznie nawet duże okazy pstrąga potokowego, brzanę i miętusa. Nysa Łużycka to jednak królestwo płoci, której populacja jest liczna, a największe osobniki osiągają wagę ponad 1 kg. W rzece występuje pospolicie kleń o wadze nawet 4 – 5 kg. Okolice ujścia do Odry stanowią jedno z najlepszych łowisk sandacza regionu. Trzeba jednak pamiętać, że w okresie od 1 listopada do 31 marca każdego roku obowiązuje tu zakaz wędkowania w związku z ustanowionym zimowiskiem ochronnym ryb. Wstęp na niektóre odcinki Nysy Łużyckiej jest w ogóle zabroniony, a chęć wędkowania należy zgłaszać w placówkach Straży Granicznej.
Rzeka ta zaliczana jest pod względem tzw. reżimu hydrologicznego do cieków o charakterze górskim, cechującym się gwałtownymi przyborami wód w odpowiedzi na wysokie opady, czy szybkie topnienie śniegów w dorzeczu.
Turystów, wędkarzy, miłośników przyrody przebywających nad Nysą Łużycką zachęcamy do odwiedzenia Parku Mużakowskiego w Łęknicy oraz rezerwatu przyrody „Nad Młyńską Strugą”.

W okolicach Przewozu fot. Wojciech Zieleniewski

Urządzanie Parku Mużakowskiego rozpoczął w 1815 r. książę Herman von Pückler – Muskau. Jego kształtowanie trwało kilkadziesiąt lat. Na początku przeprowadzano prace przekształcenia krajobrazu, usuwano stare drzewa, przerzedzano obszary leśne, sadzono zróżnicowane drzewostany a nawet zmieniono brzeg Nysy Łużyckiej. Na uwagę zasługują obiekty architektoniczne, budowane wraz z kompleksowym przeobrażaniem tego terenu. Były to m. In.: Stary Zamek, Nowy Zamek, Belweder, Mauzoleum księcia Arnim, Domek Angielski, Obserwatorium, Wieś Köbeln, Folwark oraz mosty: Arkadowy, Królewski i Wiadukt. Na owe czasy Park był arcydziełem sztuki ogrodowej na skalę europejską.
Innym obszarem, który warto odwiedzić jest położony tuż nad brzegiem Nysy Łużyckiej leśny rezerwat przyrody „Nad Młyńską Strugą” o powierzchni 6,22 ha, utworzony w 1970 r., znajdujący się w Nadleśnictwie Przewóz.
Rezerwat utworzono w celu ochrony 130 letnich lasów dębowo – bukowych, ze zróżnicowanym runem leśnym. Przez północną część chronionego obszaru, przepływa malownicza rzeczka Skróda, biorąca swój początek na Wzniesieniach Żarskich.

 

źródło: "Wody środkowego nadodrza" B.Najbar, E. Szuszkiewicz, W. Zieleniewski, Zielona Góra 1998.