Bukowiec (Bauchwitz), duża wieś w gminie Międzyrzecz, położona przy drodze do Zbąszynka, 11 km na południowy wschód od Międzyrzecza, obok najwyższego wyniesienia Wału Bukowieckiego. Centrum wsi zachowało kształt owalnicy i znajduje się na wysokości ok. 100 m n.p.m. natomiast okalające je wzgórza są nawet o 30 m. wyższe. W miejscowości znajduje się, PKS, stacja kolejowa, poczta, szkoła podstawowa, kilka sklepów, bar, dyskoteka.
HISTORIA
Miejscowość o średniowiecznej metryce, pierwsza znana wzmianka pochodzi z 1236 roku. Pierwszymi znanymi właścicielami Bukowca byli Bukowieccy herbu Drogosław, którzy używali w XV w. przezwiska "Konopka", występującego sporadycznie i w XVI stuleciu. 
Brama folwarku
(I tak m. in. Konopka z Bukowca świadczył w Chycinie w 1390 r., Piecz (Piotr?) Konopczyc z Bukowca wspominany był w r. 1396 w Poznaniu(...), Stefan Konopka miał w l. 1434-36 sprawę w sądową z Janem i Piotrem, braćmi rodzonym i dziedzicami w Bukowcu i Łagowcu...)
Więcej: http://teki.bkpan.poznan.pl/index_monografie.html
Na początku XVII w. rodzina Bukowieckich nie miała już w swoim posiadaniu Bukowca, z którego pochodziła. Majątek podzielony w XVI w. przypadł w udziale różnym członkom rodziny, którzy stopniowo wysprzedawali swoje części. Już w roku 1578 Franciszek Bukowiecki sprzedał swoje działy we wsi Bartłomiejowi Szlichtyngowi., który z czasem przejął całość wsi i sąsiedni Łagowiec. Co ciekawe, od tego momentu Szlichtyngowie zaczęli dodawać sobie do nazwiska określenie "z Bukowca" podobnie jak ich poprzednicy Bukowieccy.
(Obie rodziny łączy wyznanie kalwińskie. Stało się to pod wpływem braci czeskich, którzy od 1548 r. przybywali do Wielkopolski (po wygnaniu z Czech przez Ferdynanda I). Bracia czescy byli odłamem husytyzmu, który oddzielił się w połowie XV w i przybrał nazwę Jednoty Braterskiej. W roku 1553 wybitny ich kaznodzieja Jerzy Izrael pozyskał członka jednej z najznakomitszych rodzin magnackich Jakuba Ostroroga - starosty generalnego wielkopolskiego. W ślady Ostroroga poszło wiele rodzin zamożnej i średniej szlachty. Oprócz Bukowieckich najważniejsi z nich to: Broniewscy, Bronikowscy, Gajewscy, Grodziccy, Grudzińscy, Kurnatowscy, Marszewscy, Mielęccy, Suchorzewscy, i Szlichtyngowie. Portrety trumienne wspomnianych rodzin znajdują się w zbiorach muzeum w Międzyrzeczu i Muzeum Narodowego w Poznaniu.
Najciekawszym przedstawicielem rodu Szlichtyngów był Jan Jerzy Schlichting (zwany w dokumentach tylko Janem), który rozpoczął swą karierę publiczną od urzędu sędziego surrogatora grodzkiego wschowskiego w roku 1625, a w 1632 r, otrzymał nominację na sędziego ziemskiego wschowskiego. Posłował w r 1632 na sejm konwokacyjny, podpisał z województwem poznańskim obiór Władysława IV, w roku następnym mianowany z sejmu koronacyjnego deputatem na Trybunał Skarbowy Radomski i komisarzem do taksowania przewożonych przez Poznań z zagranicy towarów. Wchodził w skład różnych komisji. Posłował łącznie na dwadzieścia sześć sejmów, co świadczy o zaufaniu jakim go darzyli jego współobywatele. Szczytem tego zaufania było obranie go w kwietniu 1655 r. na marszałka sejmiku generalnego województw wielkopolskich w Środzie. Odznaczał się niemałą ruchliwością w kupowaniu i sprzedawaniu dóbr. Przeszły przez jego ręce: rodzinny Bukowiec, który skupił od rodzeństwa, Pieski Wielkie, Wielkie Krzycko i Nowawieś, Charbielino, części w Przybyszewie, Woźniki. Janowi to właśnie miasteczko Szlichtyngowa zawdzięcza swe powstanie.
W oparciu o szkic genealogiczno-historyczny autorstwa Włodzimierza Dworzaczka z roku 1938 „Schlichtingowie w Polsce"
http://szlichtyngowa.komunikacja.w.interia.pl/historia.htm
W 1654 roku Bukowiec przeszedł w ręce rodziny Unrugów. Tu urodził się w 1638 roku Konrad Troschke. W 1884 roku właścicielami Bukowca zostali von Gersdorffowie, których majątek liczył 2458,95 ha. Ostatni z Gesdorffów – Herman opuścił majątek tuż przed wejściem wojsk rosyjskich i zmarł (zginął?) w kwietniu 1945 roku w Berlinie. Jego żona Claire-Ange Dagmar zmarła (jak podają źródła niemieckie m. in. http://gedbas.genealogy.net/datenblatt.jsp?nr=10003513) 1 lutego 1945 r. w Bukowcu. Po wojnie krążyła legenda o jej samobójczej śmierci, wskazywano nawet domniemane miejsce pochówku w parku obok rodzinnego grobowca.
Po wojnie wieś zasiedlili przesiedleńcy z kresów i centralnej Polski. Powstała szkoła podstawowa, PGR, spółdzielnia rolnicza, przedszkole i kino. Przez pewien czas znajdowała się tu siedziba gminy.
Zabytki i ciekawostki
W Bukowcu znajdował się dawniej cenny zabytek drewnianej architektury sakralnej - kościół p.w. Św. Marcina. Świątynia ta, zbudowana w 1550 roku, później była wielokrotnie odnawiana. Kościół wzniesiono w konstrukcji zrębowej, na rzucie prostokąta, z węższym, prosto zamkniętym prezbiterium od wschodu. Przy prezbiterium po stronie północnej znajdowała się zakrystia. Po stronie zachodniej wznosiła się wieża otoczona obejściem. Budynek nakrywały gontowe dachy. We wnętrzu znajdował się między innymi renesansowy ołtarz główny z XVI wieku i inne zabytkowe elementy wyposażenia z XVI i XVII wieku. Świątynia ta zniszczona została przez pożar w 1978 roku. Obecnie w jej miejscu znajduje się nowy kościół, wzniesiony w latach 1980 - 1983 według projektu Henryka Pielichowskiego. 
kościół w Bukowcu
Podczas budowy nowego kościoła odsłonięto krypty znajdujące się pod fundamentami spalonej świątyni, oczom archeologów i mieszkańców ukazały się dziesiątki trumien, stwierdzono pochówki z lat 1650 – 1815). Pracownicy muzeum w Międzyrzeczu zbadali zaledwie kilkanaście z nich, gdyż wnętrza groziły zawaleniem. Znaleziono polską monetę z XVIII w., 
Fragmenty kolumn wysadzonego grobowca
Ostatni właściciele Bukowca pozostawili po sobie zespół budynków folwarcznych z kamienia polnego i cegły, gorzelnię oraz neorenesansowy budynek bramny z wieżami. Funkcjonował tu po wojnie PGR. Pałac von Gesdorffów spłonął zaraz po wejściu bratniej armii radzieckiej. 
park w Bukowcu
Obok zabudowań folwarku zachował się piękny, choć zaniedbany park krajobrazowy, położony malowniczo w wąwozie, z wieloma rzadkimi drzewami (m. in. kilka cisów i drzew egzotycznych).
W parku znajdował się wielki rodzinny grobowiec Gesdorffów z doryckim portykiem z XIX w., który został wysadzony w powietrze przez wojsko pod koniec lat 60-tych. Do dzisiaj między drzewami leżą fragmenty strzaskanych kolumn. Ocalała jedynie figura Chrystusa stojąca obecnie przed kościołem. Jako przyczynę wysadzenia grobowca podawano „groźbę zawalenia i urządzanie tu libacji przez miejscowych chuliganów” – cytuję z pamięci wypowiedź milicjanta.
stary dom
W Bukowcu znajduje się ponadto wiele starych domów z przełomu XIX/XX w., kilka drzew pomników przyrody (dęby przy kościele, cisy).
Źródło: http://www.informix.gower.pl/miedzyrzecz_strony/bukowiec/bukowiec.htm
Wyjątkowo piękna jest okolica Bukowca, który leży na granicy strefy chronionego krajobrazu. Wysokie wzgórza tworzą tzw. Wał Bukowiecki ciągnący się pomiędzy Wyszanowem, Bukowcem i Lutolem Suchym. Kilka punktów widokowych przy lokalnych drogach (do Międzyrzecza, Starego Dworu, Wyszanowa i Lutola Suchego). Wokół wzgórz duże obszary leśne z ukrytymi jeziorami. W pobliżu największe jest Jezioro Bukowiecko-Wyszanowskie powstałe ze spiętrzenia wód Paklicy w Skokach dla zbudowanego tam młyna. J. Bukowieckie ma pow. 103 ha. i 2,7 km. długości. Posiada dobrze rozwiniętą linię brzegową z malowniczymi zatokami. Jezioro Wyszanowskie o pow. 29 ha. i długości ok. 1000 m. połączone jest z J. Bukowieckim kanałem (ok. 1,5 km.), który zachował wiele pierwotnej dzikości. Miejsce lęgowe ptactwa, tarliska ryb. Planowano tu kiedyś stworzenie rezerwatu, wysokie, trudno dostępne brzegi opierają się ingerencji człowieka. Szczególne wrażenie robią łany konwalii, które tu masowo rosną. W lasach grzyby, jagody i poziomki. Nad jeziorem Bukowieckim parking PZW.
nadesłał: Staszek Pietkiewicz
