SMARDZEWO (Schmarsow) - wieś położona na południe od Szczańca przy drodze łączącej Świebodzin z Babimostem. PKS. Sklepy.

Wieś typu owalnica. Historyczny plan dobrze zachowany, podlega ochronie.  Pierwsza wzmianka z 1257 r. Wieś należała do klasztoru cystersów w Obrze. Z końcem XVII w. wieś przeszła w ręce rodziny v. Troschke, uzyskując w kolejnych latach szczególną pozycję w enklawie świebodzińskiej. Obecna zabudowa zwarta, kalenicowo-szczytowa, z przełomu XIX/XX w.

Warto zobaczyć:

- Kościół wzniesiony w 1776 roku, przekształcony w 1911. Jednonawowy, murowany z dwukondygnacyjną drewnianą wieżą. Pierwotny drewniany kościół był wzmiankowany już w 1334 roku, a w 1670 roku następny, również wybudowany z drewna.
- Barokowy spichlerz dworski z drugiej połowy XVIII wieku. Parterowy, murowany z kamienia i cegły, nakryty mansardowym dachem z naczółkami. Niestety w ruinie.
- Gołębnik z przełomu XVIII-XIX wieku, klasycystyczny, założony na planie kwadratu, piętrowy, murowany z cegły i kamienia, nakryty dachem mansardowym z wystawką.
We wsi zachowała się zabudowa z XIX w.

Źródło informacji:

S. Kowalski, Zabytki województwa zielonogórskiego, LTN, Zielona Góra 1987, www.szczaniec.pl
Zdjęcia: Staszek Pietkiewicz