Rzeka Gryżynka

Opis

Gryżynka należy do najbardziej urokliwie położonych cieków Środkowego

Przy Czerwonym Młynie w Szklarce Radnickiej
fot. Wojciech Zieleniewski

Nadodrza. Jest bezpośrednim, krótkim, prawobrzeżnym dopływem Odry. Zlewnia Gryżynki jest niewielka w przeważającej części położona jest w obrębie Gryżyńskiego Parku Krajobrazowego. Rzeka bierze początek ze źródła w południowej części wsi Gryżyna i cały czas płynie dnem głębokiej polodowcowej Rynny Gryżyńsko – Grabińskiej. Tuż poniżej wsi jej otoczenie stanowi niewielki zespół łąk, po ok. 1,5 km rzeczka wpływa w swój najpiękniejszy odcinek, wiodący głębokim parowem, porośniętym starodrzewem liściastym i iglastym. Imponujące rozmiary osiągają tutaj zwłaszcza dęby szypułkowe. Z obu stron zboczy biją liczne źródła, dlatego też rzeka szybko nabiera wody. Tutaj też zlokalizowane są malownicze ruiny dwóch młynów, a nieopodal leży głębokie i czyste Jezioro Kałek.
Niezbyt ciepłe, dobrze natlenione i czyste wody stwarzają sprzyjające warunki do rozwoju rodzimej populacji pstrąga potokowego. Występuje on od samego początku rzeki do spiętrzenia ujęcia wody na duży kompleks stawów w
Grabinie. Odcinek ten uz
W górnym biegu
fot. Rafał Wanat
nany jest za krainę ryb łososiowatych. Struga płynie tu wąskim korytem, którego podłoże stanowi żwir przechodzący niżej we frakcje piaszczyste. Miejscami w łożysku rzeki osadzają się muły, które pokrywa zwarty kobierzec moczarki kanadyjskiej i pot ocznika wąskolistnego. Głębsze miejsca, w pobliżu tych roślinnych wysp, są znakomitymi stanowiskami występowania pstrąga. W wielu miejscach tego odcinka rzeki jej brzegi są podmokłe i silnie zakrzaczone, głównie leszczyną. Miejscami niedogodne ukształtowanie terenu wymaga dobrej kondycji od „pstrągarzy”, gwarantuje za to ciszę i możliwość obcowania z dziką przyrodą. Poniżej spiętrzenia, Gryżynka płynie w zmeliorowanej, podmokłej dolinie wyraźnie zwalniając swój nurt. W miejscowości
Szklarka Radnicka rzeka napędza czynną, małą elektrownię wodną oraz zasila niewielki zespół stawów. Poniżej mostu na drodze Krosno OdrzańskieŚwiebodzin rzeka płynie w bardziej płaskiej, podmokłej i pokrytej gęstymi trzcinowiskami, dolinie. Tworzy tu liczne meandry i tak jest aż do pobliskiego ujścia do Odry. Ten odcinek znany jest z bardzo okazałych jazi, licznego pogłowia szczupaka oraz kiełbia. Napotkać tu można także miętusa i spore okonie.
Obecność bogatych siedlisk rzadkich gatunków ważek, motyli, chrząszczy, pluskwiaków, płazów, gadów, ptaków, ssaków dodatkowo uatrakcyjnia ten bardzo wartościowy pod względem turystyczno – przyrodniczym fragment Środkowego Nadodrza.

 

 


źródło: "Wody środkowego nadodrza" B.Najbar, E. Szuszkiewicz, W. Zieleniewski, Zielona Góra 1998.